غفلت مسئولان از فناوری های ایرانی برای مهار آتش جنگل های کهگیلویه و بویراحمد ، از محصولات نانو تا راکت اطفای حریق - مالزی ارزان

گروه فناوری خبرنگاران، محیا معصومی - شنیدن اخبار غم انگیز آتش سوزی جنگل ها و مراتع و سوختن درختان بلند قامت، قلب آدمی را به درد می آورد که چرا در دنیای مدرن امروز نمی توانیم از چنین وقایعی پیشگیری کنیم یا هنگام بروز با حداقل آسیب جلوی آن ها را بگیریم به ادعای مسئولان سالانه به طور میانگین حدود 15هزار هکتار از جنگل های ایران دچار آتش سوزی می گردد.

این روز ها که شاهد سریالی از آتش سوزی های درختان سبز بخش هایی از استان های غرب و جنوب غرب کشور به ویژه در کهگیلویه و بویراحمد (جنگل های خائیز و دیل) هستیم یا گاه فیلم ها و عکس های درست و غلط سوختن حیوانات را می بینیم بیشتر به فکر یافتن راه حلی مطمئن برای آینده میفتیم، اما حیف که تا به امروز بار ها در چنین موقعیت هایی قرار گرفتیم و پس از فراغت همه چیز را فراموش نموده ایم.

اول بار نیست که جنگلی آتش می گیرد، اما برای نجات دادن درختان هر بار گویی دفعه اول است. خوشبختانه کشور ما در پیشبرد فناوری های ضروری برای برطرف احتیاج ها آماده است و در این راستا شرکت های دانش بنیان و استارت آپ ها اقدامات خوبی را انجام می دهند، اما معمولا برای بهره گیری از این خدمات تامل و تعللی وجود دارد.

اختراعی کاربردی که گوشه خانه خاک می خورد

همین چند سال گذشته ثبت اختراع سیستمی خبرساز شد که می تواند آتش سوزی های عظیم را مهار کند این اختراع متعلق به زوج جوانی بود که با طراحی این سیستم قصد داشتند دین خود را به حفاطت از منابع جنگلی کشور ادا نمایند، اما هیچکدام از مسئولان محیط زیست و منابع طبیعی برای بهره گیری از آن به سراغ شان نرفته اند که این اختراع بتواند راه نجاتی برای جنگل ها باشد.

سیستم راکت اطفای حریق این زوج جوان برای اهدافی متعددی همچون عملیات آسان، سریع، قابل اجرا و پرتاب در هر ارتفاع توسط بالگرد به دور از حرارت آتش طراحی شده است و هر کپسول 25 لیتری آن می تواند 2 هزار و 500 مترمربع حریق عرصه های جنگلی را خاموش کند، البته به گفته مخترعان مقدار حجم این کپسول به تناسب حجم آتش سوزی در ابعاد، اندازه و حجم های مختلف قابل افزایش است.

نسل جدید کپسول های آتش نشانی با نانومواد

یا خبر ناپوشش هایی ضدحریق آمد که حتی می تواند از سرایت آتش به اطراف و شعله ور شدن بیشتر آن جلوگیری کند درحقیقت یکی از محصولات نانویی کاربردی برای روز های آتشین جنگل ها، ماده ضد حریق فراوری شده از سوی یکی از شرکت های دانش بنیان است که در چهارمین دوره نمایشگاه نانو ارائه شد و این ماده نسل جدیدی از کپسول ها آتش نشانی محسوب می گردد. به گفته مسئول این طرح در این محصول موادی به کار برده شده است که در ابتدا مانع از گسترش شعله به نواحی دیگر می گردد و در مرحله بعدی مواد قابل اشتعال از شعله های آتش جدا می گردد و پس از آن حالتی پیش می آید که به اصطلاح به آن خود خاموشی می گویند. این محصول بعد از طی این مراحل آتش را ظرف چند ثانیه خاموش می نماید.

ماده ضد حریق نانویی مزیت های بسیاری نسبت به کپسول های آتش نشانی دارد. کار با این ماده بسیار آسان است و در مدت زمان کوتاهی نسبت به کپسول های آتش نشانی، باعث خاموشی آتش خواهد شد.

اطفای آتش با شیوه مدرن محققان پارک علم و فناوری البرز

یکی دیگر از محصولات ارائه شده کاری از محققان پارک علم وفناوری البرز است که با استفاده از مواد معدنی و حذف محدودیت های مواد خاموش نماینده موجود، ماده ای در حالت کف فراوری کردند و برای اطفای حریق ناشی از موادنفتی، گاز، کاغذ و پلاستیک قابل استفاده است؛ به گفته آن ها برخلاف سایر مواد اطفای آتش، قابلیت های آن در ارتفاعات بالای 100 متر آتش نیز کاهش نمی یابد.

محقق این طرح معتقد است قوی ترین دستگاه و مواد آتش نشانی برای اطفای حریق را عرضه نموده اند. در این طرح 3 ماده آب، کف آتش نشانی و پودر در دستگاهی مخلوط شدند و یک ترکیب جدید به دست آمده تا زمانی که بر روی آتش پاشیده می گردد، 3 ضلع مثلث را در لحظه قطع کند و با این کار آتش خاموش می گردد به طوری که بعد از خاموش شدن آتش می توان به ماده سوختی دست زد.

بی اعتمادی مسئولان نسبت به طرح های ایران ساخت

علیرغم آنکه مواد مورد استفاده در این ترکیب مواد معدنی و ارزان قیمت و قابل فراوری در کشور است، اما گویا تمام این خبر ها تاریخ انقضایی برای مسئولان دارند و کسی به فکر توسعه یا ارتقای این محصولات برای برطرف احتیاج ها نیست؛ بنابراین محصولات پیشرفته ای در کشور وجود دارد که به همت جوانان تحصیل نموده همین مرز و بوم طراحی و ساخته شده است، اما مسیولان همچنان نسبت به بهره گیری از ایران ساخت ها بی اعتمادند و سراغی از آن ها نمی گیرند.

این موارد تنها نمونه های اندکی از دستاورد های محققان و پژوهشگران کشور است و با اندکی جستجوی ساده در فضای مجازی می توان محصولات ارزشمندی را دید که چقدر در زمان های خاص راهگشا هستند. آتش سوزی جنگل ها و پوشش های گیاهی طی سال های گذشته جرقه ابداع و طراحی تجهیزات بی شماری را برای مقابله، در ذهن فعالان حوزه نانو زده است که هرکدام به نوعی فراوری یا عرضه شده اند، اما حال که وقتی برای نشان دادن ظرفیت آنهاست چیزی به چشم نمی آید.

هرچند که آتش نشانان و نیرو های مردمی در چند روز اخیر برای مهار آتش سوزی جنگل ها کوشش بسیار نموده اند و طبق اعلام آن ها شرایط سخت منطقه (منطقه کوهستانی، سراشیبی های تند و ارتفاع بلند) مانع عملکرد بهترشان شده است، اما چرا باید در کشور توانمند و به روزی همچون ایران، محصولات طراحی شده با فناوری های روز از جمله نانو استفاده نشوند یا حتی توسعه آن ها در اولویت قرار نگیرد؟