هشدار درباره برداشت از صندوق توسعه ملی

به گزارش مالزی ارزان، فرایند آنالیز جزییات لایحه بودجه سال 1400 در هیات دولت به روز های پایانی خود نزدیک شده و یکی از مواردی که در این لایحه به آن اشاره شده افزایش 53 درصدی برداشت از صندوق توسعه ملی برای مصارف مختلف بوده است.

هشدار درباره برداشت از صندوق توسعه ملی

به گزارش اعتماد، در لایحه بودجه سال آینده ردیف های جدیدی نیز به برداشت از صندوق اضافه شده که صرفا اعتبارات هزینه ای به شمار می رود و بازگشتی برای آن در کار نیست، یکی از این ردیف های جدید، پرداخت غرامت هواپیمای اوکراینی از محل اعتبارات صندوق توسعه ملی است، ضمن آنکه یک میلیارد یورو دیگر نیز برای مقابله با کرونا در سال آینده پیشنهاد شده است.

البته سال جاری نیز شرایط به گونه ای بود که در موارد مختلف رجوع به صندوق توسعه ملی مطرح شد به عنوان مثال؛ پس از ریزش های مکرر بورس که از تابستان شروع شد، مساله یاری به بازار سرمایه به وسیله تزریق یک درصد از دارایی های صندوق توسعه ملی به بورس نیز مطرح شد و بازتاب های فراوانی هم در رسانه ها و محافل مالی پیدا کرد و به عنوان آخرین راه چاره برای نجات این بازار مدنظر نهاده شد، هرچند مخالفت هایی را نیز در پی داشت و بسیاری از فعالان واقعی بازار این گونه مداخلات دولت را نمی پسندند و آن را یک حمایت غیرمنطقی در جهت دور کردن شاخص از تعادل تعبیر می نمایند؛ اما در نهایت ششم آذرماه یک هزار میلیارد تومان منابع صندوق توسعه ملی به حساب صندوق تثبیت بازار سرمایه واریز شد.

محمود جامساز، اقتصاددان در مورد رشد 53 درصدی برداشت از صندوق توسعه ملی در لایحه بودجه سال 1400 معتقد است؛ صندوق توسعه ملی پس از تجربه شکست خورده حساب ذخیره ارزی (به موجب ماده 84 قانون برنامه پنجم) با هدف واریز بخشی از درآمد های نفتی و گازی به صندوق برای نگهداری این منابع برای نسل های آینده تاسیس شده و تا 50 درصد از ذخایر آن برای اعطای تسهیلات طرح های مولد غیردولتی با بازپرداخت ارزی و همچنین کاهش تلاطمات ارزی در نظر گرفته شده و برداشت منابع از جمله تامین پرداخت 200 میلیون یورویی خسارت قربانیان هواپیمای اوکراینی صندوق در تعارض با اهداف تعریف شده صندوق است.

فروش اوراق بدهی گزینه مناسب تری بود

جامساز در مورد تزریق یک درصد از منابع صندوق به بورس به منظور تثبیت بازار سرمایه نیز اضافه کرد: این اقدام تصمیمی اشتباه بود، زیرا در حالی که رشد فراوری ناخالص داخلی با شیب زیادی در حال سقوط است با وارد شدن پول پرقدرت به چرخه پولی کشور، تورم بیشتری بر جامعه تحمیل می گردد، ضمن آنکه شاخص ها را از فرایند طبیعی خود منحرف می نماید. دولت به جای برداشت از حساب صندوق توسعه ملی بهتر بود به وسیله فروش اوراق بدهی اقدام می کرد که البته موفقیت این امر در گرو جلب اعتماد زائل شده دولت است.

آیا منابع صندوق کفاف این برداشت ها را می دهد؟

جامساز توضیح داد: در کنار این مصارف باید منابعی باشد که آن هم به وسیله فروش نفت تامین می گردد و صندوق توسعه ملی باید این میزان درآمد را داشته باشد تا کفاف این برداشت ها را بدهد. در حالی که اقتصاد ما سال ها تحت تحریم های شدید بوده و هست و با کمبود درآمد های زایدالوصف نفتی طبیعتا منابع قابل توجهی نصیب صندوق نمی گردد و قاعدتا برداشت های نامتعارف در تامین اهداف تاسیسی صندوق آثار سوء می گذارد.

او در پاسخ به این پرسش که برداشت از صندوق توسعه ملی چه تبعاتی در نرخ تورم و میزان نقدینگی در کشور دارد؟ گفت: طبیعتا با برداشت از منابع صندوق ملی که ممکن است در دسترس هم نباشد و دریافت ریال از بانک مرکزی تورم افزایش پیدا می نماید، زیرا این اقدام هم شبیه استقراض از بانک مرکزی است، چراکه مرجع تامین ریالی آن بانک مرکزی است و در کوتاه مدت با توجه به افزایش دارایی های خارجی بانک مرکزی اسباب افزایش پایه پولی و تورم را فراهم می نماید.

این اقتصاددان همچنین بر این باور است که پرداخت یورویی بابت خسارات قربانیان خارجی هواپیمایی اوکراینی، چون به کشور وارد نمی گردد اثر تورمی بر آن مترتب نیست، اما در تعارض با اهداف تعیینی صندوق است.

منابع صندوق توسعه ملی سری است

وی در ادامه در پاسخ به این پرسش که دریافت تسهیلات دولتی از صندوق توسعه ملی را چطور ارزیابی می کنید؟ گفت: در اعطای تسهیلات صندوق به دولت منع قانونی وجود دارد زیرا در صادرات نفت وجوه حاصله به خزانه واریز می گردد و دولت تنها زمانی قادر است بخشی از درآمد پیش بینی شده حاصل از صادرات نفت را که محقق نشده از منابع صندوق توسعه ملی تامین کند که مصوبه مجلس را داشته باشد.

او ادامه داد: به رغم آنکه رییس جمهور، چند وزیر، رییس بانک مرکزی و رییس سازمان برنامه و بودجه و دو نماینده از کمیسیون های اقتصاد و برنامه و بودجه مجلس عضو هیات امنا و روسای اتاق های بازرگانی و تعاون نیز عضو ناظر این صندوق هستند، اما موجودی صندوق هیچ گاه آشکار نشده و سری است و تنها مدیرعامل که او هم توسط هیات امنا انتخاب می گردد؛ بر آن اشراف دارد. جامساز توضیح داد: لذا هرگونه برداشت خارج از اهداف صندوق توسط دولت علاوه بر تصویب مجلس نیازمند دستور رهبری است.

برای عادی سازی مبادلات بانکی نیازمند زمان هستیم

این اقتصاددان با بیان اینکه حتی با آمدن جو بایدن بر سرکار هم تحریم ها به سرعت لغو نخواهد شد تا فروش نفت از سر گرفته گردد، اضافه کرد: برای استمرار مجدد درآمد های نفتی و عادی سازی مبادلات بانکی نیازمند زمان و توفیق در مناسبات دیپلماتیک هستیم که به سادگی و در مدت زمان کوتاه حاصل نخواهد شد.

این اقتصاددان اضافه کرد: لذا امروز نمی توان پیش بینی دقیقی از میزان فروش نفت داشت و این مسائلی که مطرح می گردد تنها مفروضاتی خوشبینانه و ساده انگارانه است که برای بودجه سال آینده در نظر گرفته شده است.

این اقتصاددان با بیان اینکه اقتصاد ایران رو به اضمحلال رفته و در 5 سال گذشته به شدت تضعیف شده است، پیش بینی کرد: تنها در صورتی که شرایط دیپلماسی ایران با تغییرات بنیادین همراه گردد، می توان به برجام 2 و مذاکرات با امریکا امیدوار بود، زیرا این مذاکرات با توجه به مسائل و تحولات زیادی که در منطقه اتفاق افتاده به شدت طولانی می گردد و این طولانی شدن مذاکرات منتج به برداشتن تحریم ها نخواهد شد.

او گفت: مطمئنا اگر توافقات احتمالی به رغم مخالفت بعضی نیرو های داخلی و خارجی صورت گیرد، برداشتن تحریم ها به صورت گام به گام و به مرور صورت خواهد گرفت و هر چه زمان طولانی تر گردد به زیان اقتصاد و عامه مردم کشور خواهد بود.

بر اساس این گزارش هدف صندوق توسعه ملی تبدیل بخشی از عواید ناشی از فروش نفت و گاز و میعانات گازی و فرآورده های نفتی به ثروت های ماندگار، مولد و سرمایه های زاینده مالی و نیز حفظ سهم نسل های آینده از منابع نفت و گاز و فرآورده های نفتی است. با افت متوالی بازار سرمایه در تابستان سال جاری صحبت از انتقال یک درصد از منابع صندوق توسعه ملی به بورس به میان آمد؛ اما تاخیر به وجود آمده در این انتقال موجب شد تا فشار سهامداران زیان دیده در بورس افزایش یابد. آن ها هر روز در مقابل ساختمان سازمان بورس تجمع نموده و به سیاست های حمایتی دولت از بورس انتقاد می کردند. به نظر می رسد که دولت چاره ای جز تزریق منابع ارزی و تبدیل آن به ریال نداشته است.

منبع: فرارو
انتشار: 7 بهمن 1399 بروزرسانی: 7 بهمن 1399 گردآورنده: malaysianet65.ir شناسه مطلب: 592

به "هشدار درباره برداشت از صندوق توسعه ملی" امتیاز دهید

امتیاز دهید:

دیدگاه های مرتبط با "هشدار درباره برداشت از صندوق توسعه ملی"

* نظرتان را در مورد این مقاله با ما درمیان بگذارید